System VAR jest obecnie używany w piłce nożnej na całym świecie. Ta nowoczesna technologia stała się oficjalnym narzędziem, które pomaga sędziom rozstrzygać wszelkie kwestie sporne na boisku i sprawdzać wątpliwości. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się więcej o systemie VAR!
VAR – co to jest?
System VAR (Video Assistant Referee) to narzędzie wspierające sędziów w podejmowaniu decyzji w sytuacjach kontrowersyjnych, bądź pozwalające im na dostrzeżenie incydentów, które umknęły ich uwadze. System ten został po raz pierwszy wykorzystany podczas Mistrzostw Świata 2018 roku i od tego czasu jest obecny w ponad 100 różnych turniejach i ligach na całym globie. Wideoasystent może okazać się nieocenionym wsparciem dla arbitra i może mieć decydujący wpływ na końcowe rezultaty meczu.
Zespół Video Assistant Referee (VAR) wspiera sędziów podczas podjęcia decyzji w czterech sytuacjach dotyczących meczu:
- uznania bramki,
- przyznawania rzutu karnego,
- rozstrzygania czy doszło do faulu i powinna zostać pokazana czerwona kartka,
- identyfikowania prawidłowej tożsamości piłkarza.
System VAR zapewnia powtarzalne i obiektywne dane, aby pomóc sędziemu w ocenie spalonych, ewentualnych dotknięć piłki rękami, jak również możliwości popełnienia faulu w polu karnym, a także upewnić się, że poprawny piłkarz jest ukarany. Ostatecznie te dodatkowe informacje mają na celu umożliwić sędziemu precyzyjne zbadanie danego zdarzenia i przyspieszenia procesu odgrywania meczu.
Podczas meczu, zespół wideoasystentów ciągle monitoruje i kontroluje błędy dotyczące czterech sytuacji, które mogą zmienić wynik spotkania. Zespół VAR współpracuje z sędzią tylko w przypadku rażących błędów lub poważnych incydentów, których nie udało się zauważyć. System VAR jest w stanie zapewnić precyzyjne i szybkie działanie na boisku, a dzięki niemu mecze odbywają się już na innym poziomie niż jeszcze kilka lat temu. Technologia ta ma na celu sprawiedliwe i przejrzyste rozstrzyganie sporów.
VAR podczas Mistrzostw Świata 2022 w Katarze
Zespół sędziów wideoasystentów działał z głównego centrum operacyjnego znajdującego się w Doha w Katarze. Cały obraz transmisji z ośmiu stadionów trafiał do tego centrum drogą światłowodową. Sędzia na boisku posiada specjalistyczny system łączności radiowej pozwalający prowadzić komunikację z VAR. Zespół ma dostęp do 42 kamer, spośród których osiem rejestruje obraz w zwolnionym tempie, a cztery nawet bardziej przybliżonym do naturalnego ruchu. Powtórki w spowolnionym tempie używane są między innymi w celu określenia okoliczności popełnienia faulu lub dotknięcia piłki, natomiast powtórka normalnie odtwarzana pomaga arbitrowi określić intensywność faulu lub tego, czy ewentualna interwencja rękoma była bezzasadna.
VAR ma dostęp do wielu różnych typów kamer. Oprócz nadawanych na żywo, mają oni także dostęp do półautomatycznej technologii offside, która pozwala im bardziej precyzyjnie określać pozycje graczy.
Zespół VAR
Zespół VAR składa się z głównego sędziego VAR oraz trzech dodatkowych asystentów (AVAR1, AVAR2 i AVAR3). Wszyscy członkowie zespołu to doświadczeni sędziowie meczów FIFA. Operatorzy powtórek wybierają optymalną kamerę, aby uzyskać jak najlepsze efekty wizualne. Do ich zadań należy także dostarczanie panelom decyzji technicznych i informacji dla zespołu VAR.
VAR
VAR obserwuje główny obraz na swoim górnym monitorze oraz korzysta z czteroczęściowego ekranu w celu kontrolowania incydentów. Mając na uwadze bezpieczeństwo, VAR jest odpowiedzialny za koordynację pracy całego sztabu VAR oraz utrzymanie komunikacji z sędzią na murawie. Jako jeden z najważniejszych elementów bezpiecznego rozgrywania meczu, VAR musi stale śledzić boiskowe dzieje i reagować odpowiednio w każdej sytuacji.
AVAR1
AVAR1 skupia swoją uwagę na głównej kamerze w celu dostarczenia VAR bieżącego i precyzyjnego obrazu gry, szczególnie jeśli dochodzi do sytuacji wymagających analizy.
AVAR2
AVAR2 jest sędzią asystującym sędziemu bocznemu. Korzysta on z półautomatycznej technologii offside, by wykrywać wszelkie możliwe spalone i przyspieszyć proces sprawdzania i oceny VAR.
AVAR3
AVAR3 skupia się na telewizyjnej transmisji meczu, a także wspiera VAR w diagnozowaniu sytuacji i zapewnianiu efektywnej komunikacji między VAR i AVAR2
Obszar przeglądu sędziego
Obszar przeglądu sędziego (RRA) to wyraźnie określone miejsce, znajdujące się w pobliżu stref technicznych boiska. Jest ono wyposażone w ekran, umożliwiający sędziemu głównemu przegląd incydentów.
VAR dla kibiców
FIFA opracowała system informacji VAR, aby zagwarantować, że wszyscy kibice na stadionie i oglądający mecz w telewizji lub na urządzeniach mobilnych są dobrze poinformowani podczas procesu weryfikacji. System ten składa się z tabletu dotykowego, który jest połączony z siecią i umożliwia członkom FIFA obserwowanie różnych etapów procesu przeglądu. Osoba obsługująca tablet znajduje się w sali operacyjnej wideo i ma dostęp do kamer, które są używane przez VAR. System informacyjny VAR umożliwia również automatyczne tworzenie różnych graficznych szablonów dla telewizji oraz dużego monitora ze stadionu. Dzięki temu nadawca, komentator i widzowie mogą być na bieżąco poinformowani o przyczynach i rezultatach przeglądu.
Jak testowano VAR?
System VAR dostawcy technologii Hawk-Eye Innovations Limited został pomyślnie przetestowany przez niezależny instytut badawczy RISE AB, który wykorzystał istniejący światowy standard Programu Jakości FIFA. W ramach przygotowań do Mistrzostw Świata 2022 w Katarze system VAR został zainstalowany na każdym stadionie rozgrywek i następnie przetestowany w trakcie meczów walidacyjnych. Testy te okazały się sukcesem, a instytut RISE AB potwierdził zgodność systemu VAR z wymogami FIFA.
